M. de Jong
Ontwikkelingen in de binnenvaart.
Literatuuropdracht/scriptie,
Rapport 2000.LT.5317, Transporttechnologie, Logistieke Techniek.
De binnenvaart bestaat al heel lang. Het is eigenlijk de eerste vorm van
transport. Lange tijd zijn de ontwikkelingen aan de schepen langzaam
gegaan. Af en toe was er een periode dat de ontwikkelingen sneller gingen,
zoals ten tijde van de Romeinen. Pas vanaf de industriële revolutie volgen
de ontwikkelingen elkaar in een hoger tempo op. De schepen werden groter,
doordat het met stoommachines mogelijk is om zwaardere lading te
vervoeren. In de twintigste eeuw krijgt de binnenvaart echter meer
concurrentie met het opkomen van het wegvervoer met vrachtwagens.
Tegenwoordig is de binnenvaartsector van groot belang voor de Nederlandse
economie. Dit heeft niet alleen te maken met de opbrengsten van de
binnenvaart, maar ook met de toenemende problemen met het wegvervoer
(files, milieu). Dit zijn ook de redenen dat de overheid besloten heeft om
maatregelen te nemen om het aandeel van het wegvervoer te verkleinen ten
gunste van de binnenvaart en de spoorwegen. Ook neemt de overheid
maatregelen om het aantal schepen te verminderen en zodoende te waken voor
een crisis zoals die aan het begin van de twintigste eeuw optraden ten
gevolge van overcapaciteit. Een aantal belangrijke ontwikkelingen in de
tweede helft van de twintigste eeuw zijn:
- De containerisatie en het ontwikkelen van achterlandterminals;
- Het ontwikkelen van speciale schepen zoals Ro/Ro schepen;
- Het vervoeren van goederen met duwbakken.
In de laatste jaren zijn er een aantal belangrijke ontwikkelingen aan de
binnenschepen. De eerste ontwikkeling betreft de grootte van de schepen.
Met de Jowi en de Amistade is er een nieuwe klasse grote schepen in de
vaart gekomen. Deze schepen zijn 135 meter lang en 17 meter breed en
kunnen 470 twintig voets containers vervoeren. Een tweede ontwikkeling is
het ontwerpen van kleine schepen. Deze schepen zijn speciaal bedoeld voor
het transport over kortere afstanden. Ook wordt er gewerkt aan het
ontwerpen van snelle binnenvaartschepen. Deze moeten op korte afstanden de
concurrentie aangaan met de vrachtwagen. Een laatste ontwikkeling betreft
een nieuwe manier van voortstuwing, het zogenaamde Whale Tail Wheel. Dit
werkt niet meer met schroeven, maar met een draaiende trommel.
Ook in de marktsituatie van de binnenscheepvaart zijn een aantal
ontwikkelingen aan de gang. Een belangrijke ontwikkeling is het
liberaliseren van de markt voor de Noord-Zuid-vaart. Hiermee komt een
einde aan het beurssysteem dat in 1933 werd ingevoerd. Dit is echter niet
de enige ontwikkeling. Er worden steeds meer soorten goederen vervoerd
door de binnenvaart. Dit loopt uiteen van containers tot massagoederen en
van chemische producten tot huisvuil.
De veranderingen aan de infrastructuur betreffen vooral het construeren
van een netwerk van binnenvaartterminals. Hiermee moet het multimodale
transport worden bevorderd. Ook de vaarwegen hebben met een nieuwe
ontwikkeling te maken. Op de grotere vaarwegen is een systeem
geïnstalleerd dat de scheepvaart moet bewaken. Dit systeem werkt samen met
de informatiesystemen die de laatste tijd in gebruik genomen zijn op de
schepen.
In de toekomst zal het vervoer per binnenvaart blijven toenemen. Door de
groeiende welvaart neemt de consumptie toe en zal de behoefte aan transport
eveneens toenemen.
Rapporten studenten Logistieke Techniek
Gewijzigd: 2000.03.27;
logistics@3mE.tudelft.nl
, TU Delft
/ 3mE
/ TT
/ LT.