M.C.F. Bierman
Milieuproblematiek van luchtttransport.
Literatuuropdracht/scriptie,
Rapport 2001.LT.5521, Transporttechnologie, Logistieke Techniek.
Een sterke groei van het wereldwijde transport brengt vele milieuproblemen met
zich mee. Problemen vinden plaats, zowel lokaal (bijvoorbeeld lawaai- en
stankoverlast) als mondiaal (klimaatverandering en schade aan de ozonlaag).
Mondiaal gezien is binnen de transportsector het wegvervoer de grootste
producent van broeikasgassen, met name CO2. De sterke opkomst van de
luchtvaartsector vereist echter de aandacht. Op lokaal niveau is de
luchtvaartsector nu al een grote veroorzaker van milieuproblemen, met name wat
betreft geluidhinder.
Gekeken naar luchttransport, welke aspecten zijn van belang wat betreft de
milieuproblemen die erdoor worden veroorzaakt?
Er is literatuuronderzoek gedaan naar enkele van deze aspecten. Er is onder
andere gekeken naar diverse technologische ontwikkelingen op dit gebied en
daarnaast naar zowel internationale als lokale regelgeving die ervoor moet
zorgen dat vliegverkeer minder overlast veroorzaakt. Gegevens hierover zijn in
ruime mate beschikbaar in tijdschriften, studieboeken, kranten en op internet.
Vooral geluidhinder is een zeer urgent probleem. Internationale regelgeving
betreffende het lawaai dat een vliegtuig maximaal mag veroorzaken is de laatste
20 jaar niet meer verder aangescherpt. Maatregelen die door luchthavens worden
getroffen om lawaaiige vliegtuigen buiten de deur te houden blijken succesvol,
vandaar dat vliegtuigfabrikanten zijn doorgegaan met de ontwikkeling van steeds
stillere vliegtuigen. Dit kan op twee manieren, ten eerste door het stiller
maken van de straalmotoren, maar ook door het stiller maken van romp en
vleugels. Met beide manieren is men bezig.
Aangezien de meeste geluidhinder logischerwijs vlak na de start of voor de
landing plaatsvindt, neemt men vanuit de luchthavens diverse operationele
maatregelen. Alternatieve methoden van aanvliegen bieden grote voordelen wat
betreft geluidhinder, maar vooralsnog heeft de luchthavencapaciteit er teveel
onder te lijden, zodat de maatregelen eigenlijk alleen 's nachts gebruikt kunnen
worden.
Een nauwkeurige meting is van groot belang om de met de omwonenden gemaakte
afspraken te kunnen nakomen en om vliegtuigen te kunnen controleren of zij zich
aan de geluidsbeperkende maatregelen houden. Slechts met behulp van een zeer
voortvarend beleid, wat betreft maatregelen en handhaving ervan, lijkt het
mogelijk de door de meeste luchthavens gewenste uitbreidingen voort te
zetten. Een goed voorbeeld vormt Sydney, waar de aanleg van een extra
landingsbaan gepaard is gegaan met zoveel maatregelen dat de geluidhinder
significant is afgenomen.
Ook wat betreft de uitstoot van verbrandingsgassen zijn er internationale
normen. Daarnaast is men voortdurend bezig de vliegtuigen efficiënter te
maken, als antwoord op de steeds hoger wordende brandstofprijzen.
Uitlaatgasreiniging zoals die plaatsvindt bij het wegverkeer is onmogelijk, dus
het aandeel van de luchtvaart in de wereldwijde uitstoot zal in de toekomst
blijven stijgen. Diverse technische ontwikkelingen bij zowel de fabrikanten van
vliegtuigen als bij de fabrikanten van vliegtuigmotorenfabrikanten hebben tot
een sterke afname van de uitstoot van enkele van de meest schadelijke
verbrandingsgassen geleid.
Lokaal gezien zijn steeds meer landen en luchthavens bezig ook voor de
verbrandingsuitstoot van vliegtuigen heffingen in te stellen. Het principe 'de
vervuiler betaalt' zou ook voor vliegverkeer moeten gelden. Dit kan de
vliegtuigindustrie verder stimuleren tot het schoner maken van hun producten.
Het is nog niet mogelijk om te zeggen in welke mate deze uitstootheffingen een
gunstig effect zullen hebben op de ontwikkeling van nieuwe vliegtuigen, zoals
dit bij de lawaaiheffingen wel wordt verondersteld.
De ontwikkelingen die momenteel gaande zijn op het gebied van de vermindering
van de milieuhinder veroorzaakt door luchttransport, zijn talrijk en zeer
divers. Mits de geografische omstandigheden dit toelaten is het door middel van
verscheidene maatregelen mogelijk om luchthavens uit te breiden en
tegelijkertijd de hinder af te laten nemen. Met name de groei van de
CO2-uitstoot kan niet worden tegengegaan, aangezien het
luchttransport veel sterker toeneemt dan dat de vliegtuigen efficiënter
worden.
Rapporten studenten Logistieke Techniek
Gewijzigd: 2001.09.29;
logistics@3mE.tudelft.nl
, TU Delft
/ 3mE
/ TT
/ LT.