H.J.M. Fernhout
Mogelijkheden binnenvaart voor stedelijke en regionale distributie.
Literatuuropdracht/scriptie,
Rapport 2003.TL.6684, Sectie Transporttechniek en Logistieke Techniek.
De binnenvaart was, vooral in Nederland, in het verleden erg belangrijk
voor het ontstaan van steden, vervoer over de weg was of niet mogelijk of
te duur. In de loop van de tijd is het wegvervoer steeds belangrijker
geworden voor regionale en stadsdistributie. De wegen raken steeds voller,
zodat de binnenvaart, en het spoor, een steeds beter alternatief worden.
Aangezien er grachten 'ontdempt' worden, ontstaan er nieuwe kansen voor de
binnenvaart om hun oude rol in de stadsdistributie te heroveren.
Om de stroom (grote) vrachtwagens naar en in de steden te verminderen zijn
er verschillende alternatieven. De goederen kunnen bij een
distributiecentrum worden overgeslagen op: Ondergronds Transport
Buisleidingen, kleine binnenschepen (zoals de Utrechtse bierboot), kleine
vrachtwagens of bestelbusjes. Als er geen vervoersalternatieven worden
geboden, heeft de beperking van het wegvervoer nadelige gevolgen voor de
middenstand in de steden.
De verschillende modaliteiten hebben allemaal sterke en zwakke kanten. Het
vormen van een keten, met de benutting van sterke punten van de
verschillende vervoerstechnieken, kan optimalisering van het
vervoerssysteem bevorderen. De kracht van het wegvervoer ligt in
flexibiliteit en grote doordringing in de ruimte. Het railvervoer is
milieuvriendelijk, bij elektrische treinen bepaalt de energiecentrale de
hoeveelheid uitstoot van schadelijke stoffen. De binnenvaart is vooral
geschikt voor grote vervoersvolumes; op deelmarkten kan echter ook met
kleinschalig vervoer geconcurreerd worden. Ook is de binnenvaart
milieuvriendelijk en de stilste van de drie genoemde modaliteiten. De
binnenvaart is een erg veilige vorm van transport en heeft meestal weinig
last van de weersomstandigheden.
In elke infrastructuur zitten knelpunten. De binnenvaart heeft soms last
van ondiep water, lage bruggen, scherpe bochten en sluizen met te weinig
capaciteit. Het bestaan van een goed dekkend netwerk van regionale
overslagcentra is belangrijk om het mogelijk te maken dat de binnenvaart
het wegvervoer ontlast. Dit goede netwerk heeft tot gevolg dat er, door
bundeling, dikke vervoersstromen ontstaan. De ICT is heel belangrijk bij
de organisatie van de keten.
Door ontstaan van nieuwe markten voor de binnenvaart zijn o.a. de Neokemp
en Distrivaart ontstaan. Neokemps zijn kleine, wendbare schepen die goed
kunnen concurreren met het wegvervoer. Distrivaart is een pilot-project
voor een varend magazijn, waarmee 'fast moving consumer goods' worden
vervoerd. Modulair vervoer koppelt een grote bereikbaarheid aan
schaalvoordelen op de dikke vervoersstroom. Duwkonvooien kunnen eenheden
uit modulair vervoer meenemen.
Voor regionale distributie kan het railvervoer een alternatief en/of een
bedreiging voor de binnenvaart zijn. Met automatische voertuiggeleiding in
het railvervoer kan 'het containernetwerk' een ontwikkeling voor de
langere termijn zijn. Op het containernetwerk rijden treinen van
één of enkele wagons groot. Doordat iedere container
zelfstandig reist, krijgt dit vervoersysteem de voordelen van de
vrachtwagen, terwijl de nadelen zoals de kosten van de chauffeur en
congestie juist worden vermeden. De uitvoering op korte termijn valt te
betwijfelen.
Voor de binnenvaart is het belangrijk dat de kansen worden benut. Vooral
op het gebied van technische ontwikkeling en innovatie kan de binnenvaart
scoren. Om de leefbaarheid in de steden te vergroten, wordt gezocht naar
alternatieven voor het wegvervoer. De mogelijkheden van de binnenvaart in
de stedelijk en regionale kunnen hierdoor toenemen, hiervoor zijn
distributiecentra en stadsmagazijnen aan water nodig. Hiervoor dient de
stedelijke waterweginfrastructuur verbeterd te worden.
Rapporten studenten Transporttechniek en Logistieke Techniek
Gewijzigd: 2003.09.23;
logistics@3mE.tudelft.nl
, TU Delft
/ 3mE
/ TT
/ LT.