B.C. Bührmann
Chemicaliëntransport in de 21ste eeuw.
Doctoraalopdracht,
Rapport 2003.TL.6737, Transporttechnologie, Logistieke Techniek.
Inleiding en doelstelling
Bij het zeetransport van chemicaliën brengen de kostbare
chemicaliëntankers onevenredig veel tijd door in de havens waar goederen
worden overgeslagen. De transportcapaciteit van de schepen wordt hierdoor
slecht benut en de kosten tijdens een verblijf in de haven zijn hoog.
Het doel van het onderzoek is het aandragen van een oplossing voor de
slechte benutting van de transportcapaciteit van de parceltankers en de
hoge kosten, die gemaakt worden bij het transport van chemicaliën.
Het subdoel is het verkorten van de haventijd van
chemicaliëntankers.
Probleemanalyse
Het huidige transport van chemicaliën is ontstaan vanuit het
olietransport. De eerste chemicaliën werden in omgebouwde olietankers
vervoerd. De lading was eigendom van hooguit enkele eigenaren en werden op
één locatie in de haven gelost of geladen. In de loop der jaren
is de vraag naar chemicaliën sterk gestegen en is ook het aantal soorten
chemicaliën sterk toegenomen evenals het aantal productielocaties. Om de
verschillende soorten chemicaliën te transporteren en de juiste plaats op
te halen of weg te brengen werd het aantal tanks aan boord van een schip
(parceltanker = pakketjestanker) groter.
Ten gevolge van de huidige organisatie van het chemicaliëntransport
zijn de volgende knelpunten ontstaan:
- Onderbenutting transportcapaciteit parceltankers
- Hoge kostprijs voor rederijen
- Onnodige tijdelijke opslag
- Veel onnodig papierwerk
Nieuw transportconcept
Aan de hand van een bestaande visie en na vergelijking met andere
transportsectoren is een nieuw transportconcept voor chemicaliën
ontwikkeld dat de volgende uitgangspunten kent:
- Het verplaatsen van de regie van het transport naar één
centrale organisatie
- Het varen in lijndienst
- Alle handelingen, benodigd om een parceltanker te laden en te lossen
vinden plaats op één locatie
Centrale terminal
De centrale terminal kent twee belangrijke functies:
- Uitgebreide voorzieningen voor boord/ boord overslag
- Voorzieningen voor tijdelijke opslag van goederen
De centrale terminal moet voldoen aan de volgende criteria:
- Twee ligplaatsen voor parceltankers tot 40.000 ton dwt.
- Vier ligplaatsen voor lichters of shortseaschepen per parceltanker
Aan de hand van de gestelde criteria worden zes lay-outs uitgewerkt en
geëvalueerd. Vervolgens wordt een keuze gemaakt uit de zes lay-outs
aan de hand van een waardering van de opgestelde criteria. De investering
telt het zwaarst mee. Andere criteria zijn: contaminatiegevaar, benodigde
ruimte, bereikbaarheid, gebruikt gebied, ontvangst toekomstige
parceltankers, mogelijkheid om terminal aan te passen voor de ontvangst
van parceltankers zonder overslagapparatuur De Combiterminal, een
combinatie van een T-steiger met een Frontterminal, met bovenleidingen
(leidingen die boven de lichters lopen) blijkt zowel op het gebied van de
investeringen als bij de waardering van de opgestelde criteria de meeste
punten te scoren.
Toetsen nieuw concept
De behandeling van de parceltankers bij een centrale terminal betekent
voor de ladingen, die bij een terminal afgeleverd moeten worden een extra
stap in het logistieke proces. Deze stap brengt extra kosten met zich mee
vanwege de overslag-, transport- en schoonmaakkosten. Om te bepalen of
deze kosten 'terugverdiend' worden door een korter verblijf van de
parceltankers in havens is een rekenmodel opgesteld. Hiermee kunnen de
kosten van een havenbezoek berekend worden. Ook kunnen de extra
opbrengstmogelijkheden van de parceltankers bepaald worden. Drie havenconcepten
en zes scenario's voor een lijndienst zijn uitgewerkt.
Conclusie
Naar aanleiding van het onderzoek kunnen de volgende conclusies getrokken
worden:
- Het chemicaliëntransport kenmerkt zich door grote spreiding
van de terminals en productielocaties en door versnipperde ladingstromen.
- Het huidige chemicaliëntransport kent veel knelpunten.
- Op het technische vlak is getracht de knelpunten te verkleinen.
- Door de verplaatsing van de organisatie van de ladingeigenaren naar
een centrale organisatie kunnen de schakels in de keten beter op elkaar
afgestemd worden.
- Het behandelen van een parceltanker op één locatie in
een haven heeft de volgende voordelen
- Het is mogelijk om de jaarlijkse haventijd te verminderen van 35% naar
15%, waardoor er een betere benutting van de transportcapaciteit van de
parceltankers wordt gerealiseerd
- De kosten van een havenbezoek zijn lager
- De jaarlijkse opbrengstmogelijkheden voor parceltankers worden vergroot
- De extra kosten die gemoeid zijn met het voor- en natransport zijn
lager dan de besparingen door een korter verblijf in een haven.
- Rederijen hebben veel belang bij de komst van het nieuwe transportconcept
en een centrale terminal in het bijzonder. De terminaloperators wensen de
huidige organisatorische aanpak.
- De Rotterdamse haven blijkt zich bij uitstek te lenen voor de komst
van een centrale terminal.
Rapporten studenten Logistieke Techniek
Gewijzigd: 2003.08.05;
logistics@3mE.tudelft.nl
, TU Delft
/ 3mE
/ TT
/ LT.