J.S.V. Staneke
Magazijnen,: Principes, equipment en automatisering
Literatuuropdracht/scriptie,
Rapport 2004.TL.6858, Sectie Transporttechniek en Logistieke Techniek.
Magazijnen worden door bedrijven vooral gebruikt om goederen tijdelijk in
op te slaan, maar door de komst en toepassing van het JIT-concept,
verandert de rol van magazijnen. De belangrijkste functies van magazijnen
zijn ontvangst van goederen, opslag van goederen, het verzamelen van
orders en de expeditie van goederen. Magazijnen verschillen met
distributiecentra op een aantal punten. Magazijnen worden aangehouden om
voorraden te hebben voor de productie afdeling en de producten die van
deze afdeling afkomen klaar te maken voor verzending. Bij
distributiecentra worden de inkomende goederen door middel van een
orderverzamelsysteem tot een order gecombineerd en dan klaar gemaakt voor
verzending. De inrichting van een magazijn of DC hangt af van verschillende
variabelen, bijvoorbeeld de producten die er opgeslagen moeten worden, het
aantal, de kosten die dat met zich meebrengt en de beschikbare ruimte. Door
deze variabelen is geen magazijn hetzelfde.
Doordat een magazijn en DC veel kosten met zich meebrengen en op zich geen
waarde aan de producten toevoegen, levert de verlaging van deze kosten meer
winstgevendheid op. De grootste kostenpost, die maandelijks terugkeert,
zijn de personeelskosten. Om deze te kunnen verlagen, zullen er dus minder
mensen dezelfde hoeveelheid werk moeten verrichten. Dit kan alleen door de
inrichting van het hele systeem te veranderen. Vaak kan automatisering
hier een rol in spelen. Door de opkomst van de IT zijn de vooruitzichten
voor automatisering zeer goed. Bedrijven moeten zich er wel bewust van
zijn, dat het toepassen van automatisering dé oplossing voor hun
problemen zal zijn. Voordat er sprake kan en mag zijn van automatiseringen
is het van het grootste belang dat de bedrijven de goederen- en
informatiestromen in het bedrijf goed in kaart brengen en deze zoveel
mogelijk simplificeren.
De eerste mogelijkheid, die zich voordoet, om de goederenstromen te
simplificeren is het gebruik van standaard ladingdragers. Ladingdragers
bestaan in verschillende groottes. In principe kunnen ladingdragers
verdeeld worden in de volgende groepen: containers, pallets, dozen, bakken
en rolcontainers.
Om deze ladingdragers te kunnen opslaan, zijn er veel verschillende
systemen ontworpen. Meestal worden de producten opgeslagen in stellingen.
Stellingen zijn er dan ook in vele verschillende verschijningsvormen,
bijvoorbeeld, traditionele palletstellingen, doorrolstellingen en
legbordstellingen. Welke stellingen het beste opslagsysteem zijn voor een
magazijn, hangt ook weer af van de variabelen die hierboven al beschreven
staan.
Om de verschillende producten en ladingdragers te vervoeren, zijn er in de
loop der tijd ook weer veel verschillende systemen ontstaan. Van de
menselijke drager tot aan AGV-systemen. Bij sommige van deze systemen is
het onderscheid heel moeilijk te maken. De toepassing van de verschillende
zogenaamde material handling systemen hangen af van de soort ladingdragers,
die in gebruik zijn, maar ook van de soort opslagsystemen.
Buiten de opslagfunctie hebben magazijnen en DC's nog andere functies. Om
deze functies te vervullen met zo min mogelijke arbeid zijn er in een
magazijn verschillende hulpmiddelen te vinden. Dit kan gaan om een
dozenvouwmachine tot een palletkantelaar of en palletiseermachine.
Orderverzamelen is vaak een tijdrovend en arbeidsintensief proces. Vooral
in DC's is dit de hoofdfunctie. Om dit proces minder tijdrovend en
arbeidsintensief te maken, zijn er veel verschillende mogelijkheden
toegepast in de praktijk. Zo kan er worden orderverzameld met het
man-naar-goederen principe, of het goederen-naar-man principe. Er kan
verzameld worden in meerdere zones, zodat de loopafstanden kleiner worden,
maar kan er ook gekozen worden om juist in één rondgang
meerdere orders tegelijk te verzamelen. Welk systeem gekozen wordt, hangt
af van de hoeveelheid orders en de structuur daarvan. Ook hier heeft de
automatisering zijn intrede gedaan en zijn er een aantal efficiënte
orderverzamelsystemen ontworpen, die zorgen voor een hogere productiviteit
en een lager foutpercentage. Maar zelfs bij het orderverzamelen vanaf
stellingen zijn er veel verschillende inrichtingen mogelijk.
Een aantal geautomatiseerde opslagsystemen en orderverzamelsystemen zijn
paternosters, carrousels, towersystemen en lean-liften.
Om een afweging tussen de verschillende mogelijkheden van inrichting te
kunnen maken, is een simulatie van deze mogelijkheden aan te raden. Voor
elk magazijn gelden echter weer andere eisen en randvoorwaarden en daarom
dient een ontwerp van een magazijn altijd gezien te worden als een
individueel optimaliseringsvraagstuk, waarbij niet alleen gekeken wordt
naar de huidige omstandigheden, maar ook naar de toekomst met bijvoorbeeld
uitbreidingsmogelijkheden.
In het kader van automatisering in magazijnen (en distributiecentra) zijn
er een aantal bedrijven bezocht. DistriebutieUnit is een bedrijf dat
diepvriesproducten over het gehele land distribueert. Dit bedrijf maakt
gebruik van traditionele palletstellingen die bediend worden door
reachtrucks. Het orderverzamelen gebeurt hier met handpallettrucks en
papieren picklijsten.
Dexion is een specialist in het ontwerpen van magazijnen en heeft een
aantal volledig geautomatiseerde magazijnen op zijn naam staan. Dit
bedrijf ontwerp niet alleen het volledige magazijn, maar helpt ook mee met
de implementatie van dit ontwerp. Dexion is ook een leverancier van veel
verschillende systemen, zoals stellingen, tussenvloeren of zelfs hele
kantoorunits.
Op het gebied van kantoorinrichting is Ahrend een internationale
onderneming. Het magazijn van de vestiging in Nieuwegein van Ahrend heeft
verschillende systemen voor zowel de opslag als het orderverzamelen van
producten. Het orderverzamelen gebeurt niet papierloos en de systemen die
daarvoor worden gebruikt zijn de volgende:
- Orderpicken met SBA (stellingsbedieningsapparatuur)
- Orderpicken met horizontale orderverzamelaars
- Semi-automatische orderpickzone met transportbaan en aan weerzijden
orderpickstations
Wifac is één van de grootste leveranciers van machines en
materialen voor de grafische en communicatie-industrie. De vestiging in
Mijdrecht is qua magazijn en opslagruimte niet zo heel groot. De producten
worden hier opgeslagen in legbordstellingen en palletstellingen. Het
orderpicken gebeurt hier via een papieren picklijst.
Dynadro is de overkoepelende organisatie achter de bekende DA en DA
D'Attance drogisterijen. Dynadro heeft drie vestigingen, namelijk in
Zwolle, Den Bosch en Schiedam. De laatste twee vestigingen zijn bezocht.
De vestiging van Schiedam is de kleinste van de drie en staat op het punt
gesloten te worden. Het orderverzamelen werd hier in twee gebieden gedaan.
Vanaf palletstellingen met een magazijnwagen en vanuit een
semi-automatische orderpickzone met transportbaan. Het orderverzamelen
gebeurt ook hier aan de hand van papieren picklijsten.
De vestiging in Den Bosch heeft ook verschillende methoden om orders te
verzamelen. Dit kan gebeuren vanuit het palletveld met palletstellingen,
maar ook vanuit een orderpickzone met transportband, waar langs zich een
aantal verschillende zones bevinden. In één van deze zones
gebeurt het orderverzamelen geheel automatisch met behulp van een automaat
en in twee andere zones met behulp van een robot. Op deze drie zones na
wordt er gebruikt gemaakt van papieren picklijsten.
Nedac Sorbo is een specialist in non-food en is één van de
werkmaatschappijen van de Spijker Holding. Alle werkmaatschappijen voeren
een breed assortiment non-food consumentenartikelen. Te denken valt
hierbij onder andere aan schoonmaakartikelen, speelgoed, wenskaarten en
multimedia. Dit bedrijf heeft naast een palletmagazijn met
palletstellingen een DPS (Dynamic Picking System). Dit is een automatisch
bakkenmagazijn, waar alleen bij het orderpicken en ompakken nog menskracht
nodig is. De besturing geschiedt automatisch en geheel papierloos.
Het distributiecentrum van de Bijenkorf, een bekend warenhuis met filialen
in een aantal steden, bevindt zich in Woerden. Het vervoer van de
producten over de verschillende afdelingen gebeurt automatisch, maar het
orderpicken gebeurt manueel en niet papierloos. In deze vestiging is er
ook een paternoster aanwezig.
Mexx is een kledingmerk en heeft voor de verspreiding van kleding in
Voorschoten een DC staan. Dit DC is uitgerust met veel automatische
systemen, zoals de sorter voor inkomende en uitgaande goederen, het
transportsysteem, het automatisch bakkenmagazijn en de orderpickstraten,
die uitgerust zijn met het pick-to-light systeem.
De conclusie valt te trekken dat het moeilijk, eigenlijk onmogelijk is om
algemene richtlijnen te geven over welk systeem nu het beste zal werken in
de praktijk. Alles valt of staat bij het artikelassortiment, de aantallen
producten en de beschikbare ruimte.
Rapporten studenten Transporttechniek en Logistieke Techniek
Gewijzigd: 2004.09.15;
logistics@3mE.tudelft.nl
, TU Delft
/ 3mE
/ TT
/ LT.