Technische Universiteit Delft
Faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen
Transporttechnologie



M. Martens Logistieke box initiatieven - een overzicht
Literatuuropdracht/scriptie, Rapport 2004.TL.6891, Sectie Transporttechniek en Logistieke Techniek.


In dit rapport wordt een overzicht gegeven van logistieke box initiatieven. De logistieke box is een laadeenheid welke zich qua omvang tussen een pallet en een maritieme container bevindt. In dit rapport worden alleen boxen met een grootte 5 - 25 m3 beschreven en vliegtuigcontainers worden buiten beschouwing gelaten. Van elk initiatief wordt een algemene beschrijving gegeven, en - voor zover bekend - de initiatiefnemers, ontwikkelingsstadium en de technische gegevens van de box.

De logistieke box wordt op verschillende manieren gebruikt. Allereerst worden logistieke boxen ingezet in intermodale ketens als vervanging van de maritiemeen continentale container en wissellaadbak, om de bezetting per laadeenheid te verhogen. De oorzaak ligt in de toenemende markt van het deellading vervoer. Het tweede toepassingsgebied is de stadsdistributie, omdat steeds meer wettelijke beperkingen gaan gelden om binnensteden te betreden met grotere vrachtwagens. Het derde toepassingsgebied is militair, voor het bevoorraden van troepen tijdens militaire operaties. Daarnaast zijn nog diverse initiatieven te noemen die in geen van deze categorieën vallen.

Tot op heden zijn maar weinig projecten met logistieke boxen succesvol. Veel projecten zijn niet doorgezet na de proefperiode, of hebben een zekere periode gedraaid maar zijn toch langzamerhand afgebouwd. Het gebeurt ook dat de projecten die bedoeld zijn om algemeen ingezet te worden slechts gebruikt worden binnen één bedrijf - vaak de fabrikant van de box - waardoor gegevens moeilijk te achterhalen zijn. Ondanks vele mislukte projecten is de logistieke box nog zeer actueel, en worden op dit moment nog vele concepten ontwikkeld.

De gefaalde of afgebouwde concepten zijn voornamelijk om technische en economische redenen niet doorgezet. Met name de omvang van de box, de afhankelijkheid van overslagmiddelen en lange overslagtijden zijn punten waarop initiatieven stranden.

Bijna alle boxen kunnen in principe intermodaal ingezet worden, echter de boxen die speciaal hiervoor ontwikkeld zijn kunnen vaak met andere boxen (eventueel met een wisselframe) een eenheid vormen die gelijke afmetingen heeft van een maritieme container of standaard wissellaadbak. Deze eenheid kan dan met hetzelfde equipment gehandled worden. Individuele boxen, doorgaans voorzien van dwars- en langssleuven, worden met vorkheftrucks gehandled.

Het internet heeft sterk bijgedragen aan de opkomst van logistieke boxen in de stadsdistributie. Bestellingen van internet zijn vaak kleine pakketjes met hoge waardedichtheid, een vereiste voor de economische haalbaarheid van het gebruik van logistieke boxen. Logistieke boxen ten behoeve van de stadsdistributie worden vaak in de vorm van wissellaadbakken uitgevoerd. Doordat ze van pootjes zijn voorzien kan de trailer (die tussen distributiecentrum en overslagstation rijdt) de box neerzetten, waarna deze wordt opgepakt door het stadsdistributievoertuig. Hierdoor is het niet langer nodig vorkheftrucks in te zetten. Echter doordat de oriëntatie van de box niet verandert, is de breedtelimiet van de stad ook bepalend voor de breedte buiten de stad, waardoor het ruimtegebruik niet optimaal is.

De enorme kosten van militaire operaties - voornamelijk door het Amerikaanse leger - heeft geleid tot een nieuw toepassingsgebied. De militaire boxen zijn geschikt voor intermodaal transport, maar toch voornamelijk bedoeld voor luchttransport. Ze zijn dan ook meestal niet groot. De constructie is sterk. Dit ten behoeve van de opslag van wapens en munitie.

Naast de zojuist beschreven toepassingsgebieden wordt de logistieke box ook voor uiteenlopende andere doeleinden gebruikt, zoals opslag of verhuizen. Hierop zal niet verder in worden gegaan.

Alle in dit rapport beschreven logistieke boxen zijn samengevat in tabel 1. In de appendices is dezelfde tabel nog driemaal te vinden, eenmaal gesorteerd naar de breedte, eenmaal naar de inhoud en eenmaal gesorteerd naar het gewicht van de box.

Rapporten studenten Transporttechniek en Logistieke Techniek
Gewijzigd: 2005.02.27; logistics@3mE.tudelft.nl , TU Delft / 3mE / TT / LT.