L.R. Bieshaar
Innovatiemanagement. Modellen en methodes geclassificeerd.
Literatuuropdracht/scriptie,
Rapport 2006.TL.7057 (IO 05.090), Sectie Transporttechniek en Logistieke
Techniek / Industriële Organisatie.
Innovatie bevat/is:
- Een proces van vernieuwing die niet (eenvoudig) in te kopen is.
- De onderwerpen Product/dienst-, Proces-, Organisatie- en Marktinnovatie.
- Een buiten de grenzen van het bedrijf meetbaar effect in de vorm van een
verdedigbaar concurrentievoordeel.
- Een sprongsgewijze mate van verandering.
- Nieuw voor het bedrijf
Innovatiemanagement bevat/is:
- Het gemanaged/bestuurde onderwerp Innovatie
- Het organiseren van de innovatie-uitvoering tot een gewenst resultaat/doel.
- Een doel, aanleiding, noodzaak voor innovatie om te managen.
- De capaciteit / het vermogen te kunnen en willen innoveren (competenties,
structuur, bronnen, rollen, draagkracht, durf, leiderschap, kennis etc).
- Begrenzing van het systeem
- Afstemming tussen verschillende partijen en processen (intern en
extern/omgeving)
Dit is omgezet in Innovatiemanagement-kenmerken op basis waarvan de
behandelde modellen/methodes geclassificeerd zijn:
- Omgevingsfocus van het model (intern, extern, koppeling)
- Mate van verandering (evolutionair, revolutionair, grootte)
- Resultaat/effect (intern, extern, grootte)
- Innovatievermogen (kunnen, willen, noodzaak tot innovatie)
- Organisatie van de innovatie (visie/strategie, structuur, aansturing,
proces)
- Onderwerp van innovatie (product/dienst, productieproces, gehele
organisatie, markt)
- Gekozen begrenzing van het systeem
- (Modelvorm)
Aan de hand van deze kenmerken is in dit rapport per model/methode te vinden:
- Visualisatie van het model met korte beschrijving
- Sterkte
- Zwakte
- Innovatiemanagement-kenmerken
Het voorgaande is verzameld in een matrix en de samenhang tussen
modellen/methodes en Innovatiemanagement-kenmerken is beschreven.
In het vakgebied van innovatie en innovatiemanagement is een veelvoud aan
modellen en methodes te vinden. Hoewel dit onderzoek zeker niet alle modellen
en methodes met betrekking tot het onderwerp behandeld heeft, geeft het
onderzoek wel inzicht in wat Innovatiemanagement is en welke modellen en
methodes waarvoor bruikbaar zijn.
Hieruit volgen als conclusies:
- Geen enkel behandeld model/methode bestrijkt alle kenmerken van
Innovatiemanagement en elke methode of model heeft beperkingen of zelfs
tegenstrijdigheden met betrekking tot enkele Innovatiemanagementkenmerken.
Elk model heeft zijn eigen focus en toepasbaarheid binnen het kader van
Innovatiemanagement.
- Er bestaan verschillende soorten modellen.
Zo zijn er Modellen die daadwerkelijk innovatie of andere onderdelen van
innovatiemanagement verdieping geven door toepasbare middelen.
Ook zijn er modellen die meer een principe of manier van denken of juist
een nuancering voor andere modellen weergeven.
De derde groep modellen/methodes zijn enkel en alleen als checklist te
gebruiken.
- Modellen gebruiken vergelijkbare onderdelen. Zo wordt het cyclische proces
of feedbacklus vaak toegepast voor leren en evalueren. Daarnaast zijn er
veel modellen die met een gelaagdheid werken van abstract/spiritueel/visie
naar concrete resultaten of gebruik maken van een chronologische volgorde.
- De modellen zijn naast elkaar en in verschillende fasen van het innoveren
te gebruiken. Sommige modellen zijn complementair aan elkaar, andere
modellen geven een extra nuancering.
- Op het model van Van der Linden (Innoveren & Excelleren) na gaat geen
model/methode in op de discussie tussen revolutionaire en evolutionaire
ontwikkeling. Het merendeel van de modellen/methodes gaat impliciet uit van
een revolutionaire ontwikkeling zonder verder in te gaan op de
kwantificering hiervan. Hetzelfde geldt ook voor de modellen die geen keuze
maken tussen revolutionaire en evolutionaire ontwikkelingen.
- Een overkoepelend meta-model dat alle kenmerken van innovatiemanagement met
voldoende diepte behandelt is lastig op te zetten, zonder dat het model
incongruent of te complex wordt.
- De gedefinieerde innovatiemanagement-kenmerken hebben een onderlinge
afhankelijkheid of zelfs een overlap. Hierdoor wordt er geen uitspraak
gedaan over de weging tussen de verschillende kenmerken met betrekking tot
innovatiemanagement.
Innovatiemanagement is een breed gebied met een aantal kenmerken die lastig
te kwantificeren zijn, namelijk:
- De Mate van verandering om binnen de kaders van innovatie te vallen
- Het Innovatievermogen die door de hele organisatie verweven is
- Het daadwerkelijk aansturen en structureren van de innovatie-organisatie
- Combinatie van verschillende innovatieonderwerpen die met elkaar
samenhangen (product/dienst, proces, organisatie en markt)
De gebruiker van innovatiemodellen moet zich er van bewust zijn, dat een model
slechts een middel is en ook als zodanig gebruikt moet worden. Past het model
niet volledig bij de situatie, dan kan gekeken worden of het model passend
gemaakt kan worden of dat wellicht een ander model of het combineren
van modellen een beter inzicht geeft. Modellen zijn er om de gebruiker
inzicht te geven in hetgeen waar ze voor bedoeld zijn. Alle modellen hebben
beperkingen en de gebruiker zal hiermee rekening moeten houden tijdens het
gebruik. Ook kan het verhelderend zijn op momenten de modellen en methodes
te negeren en het rationeel en emotioneel verstand te raadplegen.
Aanbevelingen voor nader onderzoek
- De verzameling van modellen is niet compleet, dit kan aangevuld worden.
- Het ontwikkelen van een overkoepelend meta-model voor innovatiemanagement,
dat genoeg praktische handvatten geeft en tegelijkertijd niet te complex of
incongruent wordt.
- Bij het kader voor het onderzoek is een keuze gemaakt voor wat wel en wat
niet innovatie is. Dit is echter een rekbaar begrip en de gemaakte keuzes
zijn aanvechtbaar, echter gemaakt vanuit het perspectief van een bedrijf
binnen zijn eigen markt.
- De vragen die zijn gesteld zijn in paragraaf 6.1.4 van het rapport worden
vrijwel niet beantwoord door de modellen/methodes:
- Om iets innovatie te kunnen noemen, moet het effect van de verandering
dan positief zijn of kan het ook negatief zijn? Is succes een
voorwaarde? Of is de intentie tot succes voldoende?
- Hoe groot moet de ontwikkelingsstap zijn om de mate van verandering
sprongsgewijs te laten zijn? Nieuwe dingen doen i.p.v. dingen beter
doen...
- Wat is de kwantificering van de eis 'niet (eenvoudig) in te kopen' bij
het vernieuwingsproces?
- Toepasbaarheid van meerdere modellen naast elkaar aan de hand van cases.
- Is er een andere opsplitsing mogelijk om te komen van
innovatiemanagement-kenmerken naar innovatiemanagement-aspecten?
(Onafhankelijke kenmerken)
- Is er weging mogelijk tussen verschillende innovatiemanagementkenmerken?
Rapporten studenten Productietechniek en Logistieke Techniek
Gewijzigd: 2006.12.10;
logistics@3mE.tudelft.nl
, TU Delft
/ 3mE
/ TT
/ LT.