Technische Universiteit Delft
Faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen
Transporttechnologie



E.H. Schoute Herontwerp van de OK-planning in het Leids Universitair Medisch Centrum
Doctoraalopdracht, Rapport 2006.PEL.7105, Sectie Transporttechniek en Logistieke Techniek, Specialisatie Productietechniek en Logistiek Techniek.


Als gevolg van de stijgende zorgvraag in combinatie met bezuinigingen in de zorg is de nadruk op efficiënte zorgverlening verhoogd. Een andere ontwikkeling in de zorg is het optreden van marktwerking. Hierdoor wordt het belangrijk om bij de zorgverlening patiëntgericht te werk te gaan. De gehanteerde methode ten aanzien van de planning van operaties is hierop van invloed. De hypothese bestaat dat het invoeren van een open blok planningmethode met behulp van ICT-ondersteuning kan leiden tot betere benutting van de OK-capaciteit en een meer patiëntgerichte benadering tot gevolg heeft. Deze hypothese is de basis van het onderzoek.

Om de hypothese te onderzoeken is allereerst de huidige situatie met betrekking tot OK-planning geanalyseerd. Uit de huidige situatie in combinatie met de doelstellingen volgt een aantal spanningsvelden, die op hun beurt aanleiding zijn voor het opstellen van beginseloplossingen om deze te verhelpen. Deze beginseloplossingen worden kwalitatief en kwantitatief beoordeeld, waaruit een aantal resultaten volgt.

De analyse van de huidige situatie leidt tot een aantal bevindingen. Allereerst dat het planningproces niet patiëntgericht is, normen met betrekking tot de oproeptermijn voor een operatie en de betrouwbaarheid van de gegeven operatiedatum ontbreken. Ook is een stijging met betrekking tot het aantal afzeggingen waar te nemen. Ten tweede is het planningsproces sterk gericht op productiviteit en niet op flexibiliteit met gebruik van het gesloten blok schema. Tot slot is de beschikbaarheid van de benodigde middelen voor een operatie (zoals de operateur en operatiekamer) niet centraal inzichtelijk. Dit werkt beperkend op de planningsmogelijkheden.

Naar aanleiding van deze bevindingen wordt een aantal beginseloplossingen geformuleerd die tot verbetering van de bestaande situatie kunnen leiden met betrekking tot flexibiliteit en patiëntgerichtheid. Hierbij zijn de beginseloplossingen met betrekking tot de inrichting van het planningproces de voornaamste. De voorgestelde vormen zijn ten eerste het verlengen van de planningshorizon, ten tweede het vastleggen van de operatiedatum in meerdere stadia van detail en tot slot het meer flexibel maken van de allocatie van OK-tijd. Deze oplossingen worden verder kwalitatief en kwantitatief beoordeeld. Daarnaast worden ook het stellen van normen met betrekking tot de patiëntgerichtheid en het centraal inzichtelijk maken van middelen met behulp van ICT als deeloplossingen aangedragen.

Het verlengen van de planningshorizon levert een verbetering met betrekking tot de patiëntgerichtheid maar gaat ten koste van de flexibiliteit. Een combinatie met het vastleggen van de operatiedatum in meerdere stadia van detail (bijvoorbeeld in eerste instantie alleen de operatieweek vastleggen en in een later stadium de operatiedag) kan het verlies aan flexibiliteit compenseren. Deze combinatie is met behulp van een simulatie kwantitatief beoordeeld. De simulatie laat een daling van de productiviteit zien met 14%, waardoor ook een daling optreedt in de bezetting, uitloop en percentage afzeggingen. Positief is de zekerheid van de toegewezen week, slechts in 1.1% van de gevallen wordt de operatie niet in de toegewezen week uitgevoerd. Negatief effect is echter dat het vooraf toegekende urgentiekader vaak overschreden wordt.

Het meer flexibel maken van de allocatie van OK-tijd levert op het eerste gezicht geen voordelen op door het gebrek van flexibiliteit bij de overige benodigde middelen voor de operaties. De invloed van het meer flexibel aanbieden van OK-tijd door middel van een gedeeltelijk en geheel open blok systeem zijn wel kwantitatief beoordeeld. Dit om te kijken of het loont om te investeren in het meer flexibel aanbieden van de overige middelen. De simulatie laat zien dat de productie en de bezetting gelijk blijven bij het invoeren van een open blok systeem. Wel neemt de gemiddelde wachttijd af voor de patiënt, doordat gereageerd wordt op het aanbod per specialisme.

Terugkomend op de hypothese kan worden gesteld dat het invoeren van een open blok planningmethode geen verbetering oplevert ten aanzien van de benutting van OK-capaciteit. Wel wordt de patiëntgerichtheid hoger door het inspelen op fluctuaties in patiëntenaanbod per specialisme. Door middel van ICT-ondersteuning kan centraal inzicht in de beschikbaarheid van de benodigde middelen mogelijk gemaakt worden. Dit is een voorwaarde voor het verlengen van de planningshorizon en daarmee het verhogen van de patiëntgerichtheid.


Rapporten studenten Productietechniek en Logistieke Techniek
Gewijzigd: 2006.11.27; logistics@3mE.tudelft.nl , TU Delft / 3mE / TT / LT.